روابط عمومی هوشمند ؛ مبانی و ویژگی ها

روابط عمومی هوشمند، در پی تبیین آینده و چشم انداز سازمان است. این روابط عمومی بیانگر این واقعیت است که مشتریان، کارکنان و مدیران سرنوشت مشترک دارند و این احساس را در سازمان تداعی می کنند که همگی در یک قایق قرار داریم و سرنوشت ما به هم گره خورده است.

مقدمه:
 
این مطلب در کارگاه  ابعاد هوشمندسازی فنی و مجازی در روابط عمومی مربوط به نهمین دوره سمپوزیوم بین المللی روابط عمومی که در تاریخ 29 مهر 1392 در مرکز همایش های بین المللی صدا و سیما برگزار شود توسط دکتر حسین امامی[1] ارایه شد.
 

زمانی که پرفسور جیمز  گرونیگ و تاد هانت[2] کامل ترین الگو برای روابط عمومی ها را الگوی دوسویه همسنگ نامگذاری کردند بر این تاکید داشتند که روابط عمومی ها همه تریبون را در اختیار خود نگیرند بلکه به همان اندازه و همسنگ آن تریبون در اختیار مخاطبانشان قرار دهند. مشخصه اصلی این الگو، دادن نقش برابر به روابط عمومی نسبت به مخاطب و پرهیز از اتخاذ راهبرد ارتباطات سلطه آمیز در جریان ارتباط با اوست.
 
در این الگو دستیابی به تفاهم و تعامل با مخاطب و رابطه عمودی سازمان با مخاطب، جای خود را به رابطه گروه گروه می دهد و در واقع سازمان و مخاطب، به عنوان دو گروه در جریان ارتباطی روابط عمومی مطرح می شوند.
 
همه اینها بر این نکته تاکید دارد که براساس کامل ترین نوع الگوی روابط عمومی، یک روابط عمومی باید بتواند قدرت تحلیل فرایند ارتباطات درون و برون سازمانی را داشته باشد. یک روابط عمومی اثرگذار می داند از کدام رسانه، برای چه مخاطبی، چه پیامی ارسال می کند و اثربخشی آن را می سنجد. اما زمانی که ابزارها و تکنولوژی ها و رسانه های نوین گام به روابط عمومی گذاشتند سه ویژگی اصلی آنها بیشتر مورد توجه روابط عمومی های هوشمند واقع شد. تمرکزدایی، جمع زدایی و دیگری تعاملی بودن.
 
تمرکززدایی رسانه های نوین موجب شده تا ارتباطات مثل سابق "جمعی" عمل نکند و سفارش پذیر باشد. بنابراین رسانه های اجتماعی امروزه توانسته اند جای خود را در میان مردم و همچنین درمیان رسانه های جمعی باز کنند. در اینجا بیشتر بر ابزارها تاکید داریم. با توجه به تنوع ابزارهای ارتباطی هر مخاطبی به یک رسانه تعلق خاطری بیشتری دارد.
 
جمع زدایی یعنی از جمع فاصله گرفته ایم و به وادی افراد کشیده شده ایم یعنی باید برای هر مخاطب پیام خاص خودش را تهیه کنیم.
 
نهایتا تعاملی بودن یعنی برقراری ارتباط دوسویه است و مرتب در پی دریافت نظرات مخاطبان خود باشیم.
 
بنابراین در این میان زمانی که از هوشمندی روابط عمومی صحبت می کنیم یعنی یک روابط عمومی بتواند:
 
1- پیام اثرگذار رسانه ای را برای مخاطب خاص طراحی و تدوین کند.
 
2- کارکردها و ویژگی های ابزارها و رسانه های نوین را به خوبی بشناسد.
 
3- نیاز اطلاعاتی مخاطب را به خوبی بشناسد. به فکر تسهیل فرایند ارتباط مخاطب با سازمان باشد و سطح درک و توانمندی مخاطب را تشخیص بدهد و بر این اساس اطلاعات و پیام ها را انتشار بدهد.
 
اما این همه ماجرای هوشمندسازی روابط عمومی نیست. مرحله دوم روابط عمومی هوشمند در این است تا به جلب مشارکت مخاطبان بپردازیم. این همان چیزی است که پیش از این به عنوانالگوی روابط عمومی شهروندی (امامی، احدزاده 1392) نام برده شده است.

مرتبط : فایل پاور پوینت  معرفی الگوی روابط عمومی شهروندی   نوشته حسین امامی، اشرف سادات احدزاده

 در این الگو برای اولین بار در ایران مطرح شد بیان می شود: "روابط عمومی شهروندی شکل خاصی از محتوای تولید شده توسط مخاطبان شامل سایر همکاران و یا مشتریان سازمان است. ایده اصلی شکل دهنده روابط عمومی شهروندی این است که مخاطبان/مشتریان سازمان که فاقد تخصص و آموزش در زمینه روابط عمومی  حرفه ای هستند، می توانند با استفاده از ابزار مدرن، فناوری های روز و با توجه به دسترسی جهانی به اینترنت دست به تولید و توزیع محتوا درباره سازمان بزنند. محتوای تولید شده در قالب روابط عمومی شهروندی مبتنی بر ویرایش جمعی و توزیع گسترده، انتشار آزادانه و مبتنی بر بهره مندی از ابزار مدرن اطلاع رسانی است.  برای مثال شهروندان می توانند همان محتوایی را که توسط روابط عمومی سازمان تولید شده است را بازنشر دهند یا محتوایی که  می تواند متن، عکس و فیلم باشد و با بهره گیری از رسانه های دیجیتال مانند دوربین عکاسی یا دوربین تلفن همراه آن را از طریق وبلاگ یا وب سایت مربوط به بارگذاری و تماشای ویدئو مانند یوتیوب منتشر نماید و یا از سایر شبکه های اجتماعی به اشتراک گذاری فایل اقدام نماید." (امامی، احدزاده 1392)
 
البته استفاده از تکنولوژی ها هدف روابط عمومی هوشمند نیست بلکه ابزاری است برای رسیدن به هوشمندتر شدن روابط عمومی. روابط عمومی باید بداند چگونه از این ابزارها برای پیشبرد اهداف و برنامه های سازمانی خود و فعال سازی مخاطبان خود بهره ببرد.
 

بنابراین به اختصار می توان بیان داشت، روابط عمومی هوشمند یک روابط عمومی:
 
·        تعاملی است.
 
·        مشارکتی و مخاطب محور است.
 
·        تحلیل گر است.
 
·        پیش بینی کننده است.
 
·        خلاق، خوشفکر و خطرپذیر است.
 
·        انتقاد پذیر است.
 
·        نتیجه گراست.
 
·        گفتمان ساز است.
 
·        اثرگذار است نه اثرپذیر.
 
·        به رهبران فکری اعتقاد دارد.
 
·        به مدیریت دانش باور دارد.
 
·        چشم انداز توسعه ای دارد.
 
·        از تکنولوژی های نوین به موقع و به جا استفاده می کند.
 
بنابراین می توان گفت دیگر صحبت از روابط عمومی ایستا و استاتیک نیست. بلکه روابط عمومی ها از پویایی و داینامیک هم گذشته اند و هوشمند شده اند. این روابط عمومی ها به کارکنان و مشتریانش اجازه می دهند در تصمیم گیری ها مشارکت کنند. روابط عمومی هوشمند این ظرفیت را در سازمان به وجود می آورد تا با بکارگیری ایده های سرمایه های اجتماعی و تمرکز بر ماموریت سازمان برای رسیدن به اهداف سازمانی و تفاهم و تعامل بیشتر بهره مند شود. روابط عمومی هوشمند، در پی تبیین آینده و چشم انداز سازمان  است. این روابط عمومی بیانگر این واقعیت است که مشتریان، کارکنان و مدیران سرنوشت مشترک دارند و این احساس را در سازمان تداعی می کنند که همگی در یک قایق قرار داریم و سرنوشت ما به هم گره خورده است.

منبع